1 - DEFINICJE ARCHITEKTURY

Słowo „architektura” pochodzi od 

łacińskiego „ architectura” oraz

od greckiego „αρχιτεκτονική” (architectu)

i oznacza budowniczy,

z kombinacji „αρχι-” (archi-) = szef

+

i τέκτων (tekton) = budowniczy, stolarz.

Podczas gdy główne znaczenie słowa „architektura” dotyczy środowiska budowy, przez rozszerzenie terminu oznacza sztukę i dyscyplinę tworzenia aktualnego planu każdego kompleksu lub systemu.

- Architektura to sztuka budowania.  Peter Zumtor 2002

- Architektura jest sztuką porządkowania przestrzeni.

- KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI W CELU ZASPOKOJENIA BYTOWYCH

 I DUCHOWYCH POTRZEB CZŁOWIEKA

- Według Witruwiusza (O architekturze ksiąg dziesięć) architektura polega na zachowaniu trzech zasad:

trwałości (Firmitas),

użyteczności (Utilitas) i

piękna (Venustas).

- Według Le Corbusiera (...) gra form w świetle

2 - RÓŻNICA MIĘDZY PRZESTRZENIĄ A MIEJSCEM

Przestrzeń-

objętość zdefiniowana przez elementy fizyczne i wyobraźnię człowieka;

rozciągłość, w której występuje świat ludzkich symboli materialnych i niematerialnych

Miejsce-

przestrzeń zhumanizowana, brzemienna w znaczeniu, może ulec znijaczeniu; 

uczłowieczona / nacechowana przestrzeń

Przestrzeń według Arystotelesa

jest sumą wszystkich miejsc.

Staje się ona miejscem wtedy gdy nadajemy jej kolejne znaczenia i określenia.

W chwili interwencji człowieka w przestrzeni, jego zderzenia z nią i działania powstaje miejsce.(oswojona przestrzeń).

MIEJSCE – PRZESTRZEŃ POSIADAJĄCA CECHY

Przestrzeń w miarę przydawanych jej znaczeń i określeń przekształca się w miejsce.

Bezimienne obiekty rozrzucone w przestrzeni nie definiują miejsca.

Według tradycji chrześcijańskich w życiu człowieka wyróżniają się cztery najważniejsze miejsca:

dom

warsztat pracy

świątynia

oraz cmentarz

One bowiem nierozerwalnie wiążą się z naszym bytem na ziemi i trudno wyobrazić sobie osiedle pozbawione któregoś z tych elementów.

„Domy i ulice same w sobie nie dają poczucia miejsca”.

Dopiero jeśli się czymś wyróżniają, a owe wyróżnienia się są znakami przez nas rozpoznawalnymi, „to pomagają w rozwinięciu świadomości miejsca”.

Bowiem „ miejsce jest zorganizowanym światem znaczeń”.

Tak więc przestrzeń staje się dla nas miejscem dopiero wtedy, kiedy jest odczuwana jako dobrze znana.

Przestrzeń może być:

1. pragmatyczna (naturalna) – najlepiej czytana przez zwierzęta

2. percepcyjna – jak odczytujemy dane miejsce, np. czy nie podobają nam się fragmenty Warszawy, ale są z nią tożsame, a tożsamość tą akceptujemy

3. egzystencjalna – nie związana z przestrzenią pragmatyczną, bez cech fizycznych, np. cechy kulturowe

4. kognitywna – p. naszej świadomości, że akceptujemy przestrzeń jako pojęcie abstrakcyjne

5. logiczna – obudowa słowna wspomagająca opisywanie przestrzeni

6. ekspresyjna = artystyczna (w tym architektoniczno-urbanistyczna)

7. estetyczna – z punktu widzenia filozoficznego

3 - WARSZAWSKA SZKOŁA ARCHITEKTURY

Tym mianem określa się twórczość pierwszych studentów i wykładowców Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej , który powstał w 1915 roku jako pierwsza nowoczesna wyższa szkoła architektoniczna w Polsce. 

Jego pierwszym dziekanem został Józef Pius Dziekoński.

Od samego początku postawiono na

praktyczne kształcenie architektów

w oparciu o ścisłą integrację

techniki

i sztuki

z mocnym oparciem o nauki humanistyczne, zwłaszcza historyczne.

Zaowocowało to wysokim poziomem przedmiotu, porównywalnym z najlepszymi osiągnięciami europejskimi oraz powstaniem "warszawskiej szkoły architektury".

Współtworcami byli wybitnymi polscy  architekci m.in.:

Juliusza Żórawskiego,

Eugeniusza Piotrowskiego,

Macieja Nowickiego,

Zbigniewa Karpińskiego,

Józefa Jankowskiego,

Romualda Gutta,

Arseniusza Romanowicza,

Tadeusza Sieczkowskiego,

Czesława Przybylskiego,

Bohdana Pniewskiego i innych. 

Na tle ogólnych tendencji, panujących wówczas w polskiej architekturze, projekty twórców z „warszawskiej szkoły” są wyjątkowe.

Skrajny funkcjonalizm, który niepodzielnie panował w budownictwie już od początku lat 20. XX w., determinował formy pudełkowe i monotonne, pozbawione wszelkiej dekoracji i jakichkolwiek zabiegów urozmaicenia bryły.

Za przykład może tu chociażby posłużyć nacechowane ideologicznie budownictwo mieszkaniowe, proste, o nieskomplikowanej dyspozycji wnętrz i całkowicie podporządkowane idei funkcjonalizmu. 

Tymczasem właśnie architekci ze wspomnianej szkoły wprowadzili rozluźnienie tychże form.

Zrezygnowali z projektowania prostych, nudnych kubików na rzecz budynków o falistych fasadach, zaokrąglonych narożnikach i esowato wygiętych balkonach, nadających bryłom jeszcze większego dynamizmu i rytmu.

Do łask przywrócili również bogatą stylizację i ozdobne wykończenia.

Mury budynków częściowo pokryli różnobarwnymi okładzinami z piaskowca czy marmuru o różnorodnej fakturze

i powrócili do rzeźby architektonicznej, urozmaicającej budowle swą formą i treścią.

Pojawiły się więc motywy zoologiczne, roślinne, a także personifikacje najróżniejszych pojęć, zjawisk czy zawodów.

Powyższe cechy architektury lat 30. XX w., tworzonej w kręgu „warszawskiej szkoły”, ujawniają się np.: w

kamienicy Jana Wedla - przy ul. Puławskiej 28 z lat 1935-1936 i Bohdana Pniewskiego

przy al. Na skarpie 27 z lat 1934–1935 (obecnie znajduje się tu Muzeum Ziemi PAN)

czy fantastycznej pływalni solankowej w Ciechocinku, powstałej w latach 1931-1932,

i kompleksu hotelowo-turystycznego na Gubałówce w Zakopanem, z tego samego okresu. 

4 - PODSTAWOWE NORMATYWNE STANDARDY Z "WARUNKÓW TECHNICZNYCH" ODNOSZĄCE SIĘ DO DOMU JEDNORODZINNEGO

W zabudowie jednorodzinnej dopuszcza się:

1) sytuowanie budynku ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych

bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną

lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2,

lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości mniejszej od 16 m,

2) sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną,

jeżeli będzie on przylegał całą powierzchnią swojej ściany do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce lub do ściany budynku projektowanego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę,

pod warunkiem, że jego część leżąca w pasie o szerokości 3 m wzdłuż granicy działki będzie miała długość i wysokość nie większe niż ma budynek istniejący lub projektowany na sąsiedniej działce budowlanej

- REASUMUJĄC  -  żaden z budynków nie może być wyższy ani dłuższy jeżeli mają stykać sie ścianami :)

3) rozbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy z sąsiednią działką budowlaną, jeżeli w pasie o szerokości 3 m wzdłuż tej granicy zostaną zachowane jego dotychczasowe wymiary - budynki muszą mieć taka samą szerokość . 

a także nadbudowę tak usytuowanego budynku o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy nie może być otworów okiennych lub drzwiowych - można nadbudowac jedną kondygnację , ale jeżeli ściana od strony budynku "klona" nie jest oddalona o 4m to nie może być w niej okien ani drzwi :)

Powierzchnia okien / powierzchnia pomieszczenia – 1:8

Schody

min. szer. biegu 0,8m

min. dł. spocznika 0,8m

max. wys. stopni 0,19 m

max. wys. stopni  - odstępstwo -  0,2 m

do kondygnacji podziemnej, pom. Technicznych i poddaszy użytkowych)

Ściana ogniowa musi wystawać o - 0,3m 

Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe

w zabudowie jednorodzinne od okien i drzwi: 3 m,

od granicy działki: 2 m, a także sytuowanie zadaszonych osłon lub pomieszczeń na granicy działek, jeżeli stykają się one z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej bądź też przy linii rozgraniczającej od strony ulicy.

Na terenach niezurbanizowanych dopuszcza się stosowanie zbiorników na odpady stałe,

SZAMBO przystosowanych do okresowego opróżniania, pod warunkiem usytuowania ich w odległościach 10 m od okien i 3 od granicy

Pokoje  minimum w śweitle 2,5m,

Pokoje na poddaszu minimum 2,2 m

Przy sufitach  pochyłych - jest to wysokość średnia liczona między największą a najmniejszą wysokością pomieszczenia, lecz nie mniejszą niż 1,9 m.

Przestrzeni o wysokości poniżej 1,9 m nie zalicza się do odpowiadającej przeznaczeniu danego pomieszczenia. )

5 - IKONY XX WIECZNEGO DOMU JEDNORODZINNEGO

1. Hill house

   • Charles Rennie Mackintosh

   • szkocja 1903,

   • gładkie ściany, małe okna, grube mury, powściągliwość, wnętrza – biel, czystość,

   • charakterystyczne wydłużone meble, bryła budynku przypomina   szkocki zamek

2. Robie House

   • Wright,

   • 1909 ,

   • organicznie połączony z przyrodą, horyzontalność bryły, rozczłonkowany rzut, naturalne materiały, kominek sacrum

3. Dom nad wodospadem

   • 1935

   • Pensylwania

4. Dom Pani Schroder

   • 1924

   • Utreht,

   • Ritveld

5. Glass House

   • Philip Johnson

   • 1949

6. Willa Savoye

   • Le Corbusier ,

   • Poissy

   • 1928-1930

7. Willa Brukalskich na Żoliborzu

8. Willa Steinera

   • Adolf Loos –

   • budynek wierny duchowi funkcjonalizmu, pozbawiony jakiejkolwiek ornamentyki

9. Farnsworth House

   • Mies van der Rohe

   • 1951,

   • Plano illionois –

10. Villa d’Alva

    • Koolhaas

11. Konieczy dom aatrialny

6 - MIEJSCE ETYKI ZAWODU ARCHITEKTA W OGÓLNEJ PROBLEMATYCE FILOZOFICZNEJ

1. „Etyka zawodowa, jako dział etyki specjalnej, to zespół zasad i norm określających, jak z moralnego punktu widzenia powinni postępować przedstawiciele danego zawodu” (kodeks deontologiczny) K.Kucza-Kuczyński „Zawód-architekt”

2. „Etyka jest to nauka normatywna, która określa normy, czyli wydaje sądy o tym, co dobre, a co złe i sądy te uzasadnia”. K.Wojtyła „Elementarz etyczny”, Wrocław 1982

3. Etyka - filozoficzna nauka o moralności, zajmująca się wyjaśnieniem i ustalaniem takich kategorii, jak dobro i zło, odpowiedzialność, sumienie, powinności oraz wytyczaniem zasad i norm moralnego postępowania

Proces myślowy na podstawie książki K.Kucza-Kuczyński „Zawód-architekt”:

„Etyka, od greckiego ethos – stałe miejsce zamieszkania” – cechy wiążące się z pojęciem domu.

„Dom zaś […] nie mógł powstawać inaczej, niż poprzez ludzkie działanie”.

„Filozofia […]  od czasów Tomasza z Akwinu, uznała, iż sama rzeczywistość wyzwalająca proces działania jest bytem jako dobrem i że byt jako dobro wyznacza  samo działanie ludzkie (które tworzy kulturę)  i że działanie to wyznacza moralność”

„Twórczość architekta – to także działanie i czyn. Bo: ja działam wykonując najpierw projekt, który potem będzie podstawą realizowania architektury i tylko za czyny jest człowiek odpowiedzialny, mówi Karol Wojtyła w fundamentalnej pracy „Osoba i czyn”.

Etyka-etyka normatywna-deontologie-etyka zawodu architekta

7 - JAK I GDZIE ZAPISANE SĄ ZASADY ETYKI ZAWODU ARCHITEKTA I KTO NADZORUJE ICH PRZESTRZEGANIE?

Architekci zobowiązani są wobec klientów do wykonywania pracy zawodowej w sposób lojalny, sumienny, kompetentny, profesjonalny i uczciwy.

Architekci są zobowiązani do dbania o niezależność, bezstronność, tajemnicę zawodową, uczciwość i godność zawodu, oraz postępują w sposób respektujący uzasadnione prawa i interesy innych osób, mają obowiązek uznawania aspiracji zawodowych i dorobku swoich kolegów oraz poszanowania ich praw. 

Kodeks Etyki Zawodowej Architektów

Załącznik do Uchwały 4 Walnego Zjazdu Delegatów SARP podjętej w dniu 10 grudnia 2006 r.

(według http://kielce.sarp.org.pl/dokumenty/zas_ety.pdf , zmiany wprowadzone w : Uchwale nr 08 V Sprawozdawczego Krajowego Zjazdu Izby Architektów z dnia 14 czerwca 2008 r.

http://old.izbaarchitektow.pl/reg/pokaz.php?id=990&tytul=Uchwa%B3y%20V%20Sprawozdawczego%20Krajowego%20Zjazdu%20Izby%20Architekt%F3w%2C%20z%20dnia%2014%20czerwca%202008 )

właściwy organ Izby-rzecznik odpowiedzialności zawodowej wyjaśnia czy architekt złamał prawo etyki zawodu, na wniosek rady odpowiedniego oddziału Izby Architektów (np. Zachodniopomorska Izba architektów)

Sądy koleżeńskie IZBA

8 - PODSTAWOWE ELEMENTY ODPOWIEDZIALNOŚCI ARCHITEKTA WOBEC KLIENTA .

• Relacje architekt – zamawiający

• Architekt dąży do tego, aby relacje między nim a zamawiającym opierały się na wzajemnym zaufaniu,

• poszanowaniu prawa zamawiającego do wolnego wyboru architekta i

• prawa architekta do własnej postawy twórczej.

Art. 17

Priorytety

1. Architekt realizuje powierzone mu zadanie kierując się dobrem zamawiającego,

szanując interes publiczny i uzasadnione interesy osób trzecich.

2. Architekt zapewnia zamawiającemu możliwie najwyższą jakość i terminowość

powierzonego do wykonania zadania, zgodnie z określonymi przez niego

wymaganiami, prawem i interesem publicznym.

1. Oszacowanie czy jesteśmy w stanie wywiązać się z zadania.

2. Podjęcie się zadania

3. Odpowiedzialność za użyte materiały.

4. Odpowiedzialność za zdrowie i życie, standard użytkowy.

5. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa.

6. Komunikowanie się z klientem, jasne, klarowne przedstawienie projektu.

7. Uświadomienie kosztów.

• Odpowiedzialność za relacje:

relacje mają bazować na wzajemnym zaufaniu i szacunku wolnego wyboru.

• Odpowiedzialność za priorytety:

realizacja zadania zgodna z dobrem zamawiającego

możliwa najwyższa jakość i terminowość

• Odpowiedzialność za kwalifikacje:

Architekt musi posiadać odpowiednie kwalifikacje i informować o ich posiadaniu lub ich braku zamawiającego. W przypadku ich braku zobowiązany jest zatrudnić kogoś o odpowiednich kwalifikacjach.

• Umowa:

Architekt ma obowiązek spisać pisemną umowę, określającą zakres prac, honorarium i możliwie zawierającą warunek sprawowania nadzoru przez siebie samego.

• Honorarium:

Tylko wynikające z umowy, jeżeli zakres pracy wykroczy poza zakres występujący w umowie należy sporządzić nową

• Informacje:

Architekt ma obowiązek informować zamawiającego o przebiegu prac i ich charakterze, musi także poinformować o działolności Izby i Kodeksie Etyki

Architekt nie przekazuje prac nikomu bez wiedzy zamawiającego oraz nie ma prawa publikować informacji zastrzeżonych przez zamawiającego.